شب گذشته دومین برنامه زنده «هفت» نیز پس از جشنواره، روی آنتن رفت. در این برنامه باز هم داوران جشنواره فجر حضور داشتند و ابراهیم فیاض به عنوان کارشناس نظرات عجیبی درباره سادیسم جنسی در سینمای ایران داد! اما در بخش پاسخگویی این قسمت، محمدرضا شفیعی درباره حضور نیافتن «هیهات» در جشنواره و روح‌الله شمقدری درباره اظهارات امیر آقایی پاسخ دادند.

در ابتدای این برنامه بهروز افخمی با ابراز خرسندی از این‌که برنامه هفته گذشته «هفت»، پرحاشیه بوده است، اعلام کرد فعلا به روند زنده این برنامه ادامه خواهند داد. البته او به دو مسئله نیز اشاره کرد؛ مجری برنامه «هفت»، با این که در یادداشتی همانطور که پرویز پرستویی کارنامه کاری او را نقد کرده بود، به نقد بازیگری او در سال‌های اخیر پرداخت. به نظر در برنامه «هفت»، لازم دانسته بود به اظهارات پرستویی درباره خودش و متوسط خواندن کارگردانی‌اش نیز پاسخ بدهد: «آقای پرستویی نامه بلند بالایی منتشر و در آن من را به عنوان یک فیلم‌ساز متوسط سرزنش کردند، البته برای من سرزنش به حساب نمی‌آید، چون فیلم‌سازی را دوست دارم و متوسط یا بد، علاقه دارم فیلم‌سازی را ادامه دهم. فیلم ببینم و نظرم را در خصوص فیلم‌ها بیان کنم.»

مسئله دیگری که افخمی به آن اشاره کرد، انتشار تصویری از او به همراه یوسف منصوری داماد علی اصغر پورمحمدی، در گروه‌های تلگرامی و یک رسانه بود: «توسط یکی از رسانه‌ها تصویری از من فتوشاپ کردند و طراح و مشاور اصلی برنامه هفت را پشت سر من به گونه‌ای که من دارم به او آموزش می‌دهم، جلوه دادند و تیتری جعلی از من نقل کردند که من به او برنامه‌سازی را یاد می‌دهم در حالی که این خلاف واقع است.»

در ادامه برنامه نیز نظرسنجی این هفته باز هم به شکلی به جشنواره فیلم فجر و بحث داوری باز می‌گشت و در آن پرسیده شده بود «آیا مصلحت‌سنجی در داوری جشنواره‌های فیلم امری قابل قبول است؟» که مخاطبان باید به آن پاسخ بله یا خیر می‌دادند.

در مدت معلوم یک کمدی آبرومند است!

با غیبت رسول صدرعاملی به خاطر حضور در جشنواره موج، افخمی خود با وحید امیرخانی کارگردان و جواد عزتی بازیگر فیلم «در مدت معلوم» به گفت و گو نشست.

افخمی در این نشست «در مدت معلوم» را فیلمی پر از جزئیات و آبرومند خواند که جای آن در سینمای ایران خالی است. وحید امیرخانی، کارگردان این فیلم نیز از صرف زمان شش ماهه به همراه مهدی علی میرزایی، نویسنده فیلم‌نامه برای شروع کار خبر داد. به گفته او، فیلم‌نامه این اثر 14 سال پیش و در دهه 70 نوشته شده است که در آن اصلا موبایل وجود نداشته و شخصیت‌ها با تلفن همگانی با هم تماس می‌گرفتند؛ این کارگردان با اشاره به این‌که روند گرفتن مجوز برای این فیلم چندسالی طول کشیده است، گفت: «به خاطر موضوع جنسی فیلم، حساسیت‌های زیادی بر آن وارد بود. تقریبا بعد از انقلاب چنین موضوعی را نداشتیم و نباید می‌گذاشتیم این موضوع به انحراف برود. متن و زیر متن را باید کنترل می‌کردیم تا بازی‌ها و شوخی‌ها به حاشیه کشیده نشود.» به گفته او، نمایش فیلم «در مدت معلوم» که تا کنون بیش از 3 میلیارد فروش داشته در نوروز ادامه نخواهد داشت.

در ادامه این گفت و گو، افخمی به بازی‌های خوب در این فیلم کمدی اشاره کرد و بازی هومن سیدی در آن را بهترین بازی این کارگردان-بازیگر دانست. همچنین جواد عزتی نیز نسبت به کم توجهی و درجه دو دانستن کار کمدی و بازیگر کمدی در سینمای ایران انتقاد کرد.

ما دچار سادیسم جنسی هستیم!

بخش بعدی برنامه سینمایی «هفت» به گفت و گو با ابراهیم فیاض استاد مردم‌شناسی، درباره مسائل جنسی در سینما اختصاص داشت که افخمی این کارشناس را فروید ایران معرفی کرد. البته این بحث به بهانه فیلم «در مدت معلوم» پیش کشیده شده بود و جالب است که کارشناس برنامه اصلا این فیلم را ندیده بود. البته این گفت و گو با نظرات عجیبی از سوی فیاض همراه شد.

به گفته فیاض، بحث جنسی در قرآن و تاریخ بشر بنیادین است و در سینما نیز باید لحاظ شود، اما امروز مسائل جنسی سخت یا نادیده گرفته می‌شود که این موضوع از صوفیسم نشات می‌گیرد: «درصورتی که مسئله جنسی شاکله ماست. هزار سال است که صوفیسم ما را فراگرفته است و به دنبال کتمان این قضیه هستیم. در جوامعی که مسائل جنسی به راحتی در آن بحث نمی شود، جامعه لایه به لایه می شود. نظیر سادیسمی و مازوخیسمی. در این جامعه بی سوادی، پرخاشگری، فحاشی دهانی و... بیشتر می‌شود. صداقت و راستگویی در جامعه کمتر می‌شود، این مسئله باید نقد تاریخی شود. این دروغگویی مصلحتی جنسی در جامعه ما، دوگانگی در میان افراد ایجاد می‌کند.»

اما بحث در این‌باره که با تکرار کلماتی چون سکس خشن همراه بود، این‌طور ادامه پیدا کرد: «سینما در ایران امروز مریض شده است و در اثر این نادیده گرفتن، به سادیسم رسیده است. امروز با رفتن به سینما پورن می‌بینیم، هرچند سکس به سینمای ما به طور مستقیم وارد نشد، اما سبکی در سینما به وجود آوردیم که ما را به شدت سکسی می‌دانند. حرکات بدنی بازیگر، طراحی لباس‌ها و دیالوگ‌ها نشانگر سادیسم جنسی ماست و مخاطب با آمدن به سینمای ایران به شدت وحشت‌زده می‌شود. این موضوع پیش از انقلاب نیز بود، چون وضعیت ذهنی ما خراب است. نتیجه آن‌که در اثر این سادیسم شدید مردم به سینمای خارجی پناه می‌برند. در چنین ساختاری سینما هر روز از جامعه ما فاصله می‌گیرد و خودش به تقلیل‌گرایی می‌رسد و دور افتاده می‌شود.»

او همچنین در پایان به موضوع از بین رفتن زنانگی در سینمای امروز ایران نیز اشاره کرد.

بخش تازه پاسخگویی و پاسخ‌های شفیعی و شمقدری

با توجه به حواشی برنامه گذشته «هفت»، در این برنامه بخشی برای پاسخگویی در نظر گرفته شده بود. در این بخش، ابتدا روح‌الله شمقدری تهیه‌کننده فیلم «پایان‌نامه»، به اظهارات امیر آقایی درباره شکایت از او و ممنوعیت کاری‌اش به مدت دو سال و نیم پاسخ داد.

شمقدری با اشاره به این‌که آقایی قرارداد امضا کرده و چهار روز نیز سر صحنه فیلم‌برداری حاضر شده است، گفت: «داوری رقم بالایی برای خسارت مالی برآورد کرد که با توجه به شرایط منطقی بود. اما من به طور جدی پیگیر آن نشدم که گواه این مسئله هم دریافت نکردن هیچ مبلغی در این‌ خصوص است. اما ادعای دیگر ایشان درباره دو سال و نیم ممنوعیت کاری است که من آن را با برهان خلف پاسخ می‌دهم. «پایان نامه» محصول پاییز 89 است و با این حساب ایشان باید تا پایان 91 در فیلمی حضور نداشته باشند. اما در سال 90 «زندگی خصوصی» را بازی می‌کنند، می‌گوییم این فیلم متعلق به بخش خصوصی است و به این بحث‌ها کاری ندارد. اما ایشان در سال 91 نیز در فیلم «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند!» حضور دارند که متعلق به فارابی و بخش دولتی است که تکلیف ادعای‌شان معلوم می‌شود. اگر این ممنوع‌الکاری است که امیدوارم بسیاری از هنرپیشه‌های دیگر هم ممنوع‌الکار بشوند!»

در ادامه این بخش با توجه به این‌که فریدون جیرانی در قسمت قبلی بحث فیلم «هیهات» را پیش کشیده بود. محمدرضا شفیعی، تهیه‌کننده این فیلم درباره دلیل حضور نیافتن این فیلم در جشنواره فیلم فجر و اتفاقاتی که در این‌باره افتاد، توضیحاتی داد.

به گفته این تهیه‌کننده در تاریخی که قرار بود این فیلم به دبیرخانه جشنواره ارسال شودع او با محمد حیدری دبیر جشنواره فیلم فجر تماس می‌گیرد و با توجه به اتمام فیلم‌برداری در همین روز، 2 اپیزود از 4 اپیزود این فیلم برای هیات انتخاب فرستاده می‌شود، که حیدری همین دو اپیزود را قابل ارزیابی می‌داند و قبول می‌کند: « 2 اپیزود را فرستادیم و همان شب فیلم‌ها انتخاب و اعلام شد و من طبق برداشتم حدس زدم فیلم ما از نظر هیات داوران مناسب نبوده است. بالاخره قاعده هر جشنواره‌ای است که قوانین آن را بپذیرید. فردای آن روز که از اعضای هیات داوران پیگیری کردم، گفتند آقای حیدری اصلا فیلم شما را به رأی نگذاشتند. فردای آن روز به سراغ آقای حیدری رفتم و گفتم چه شد؟ جدای از لحن ایشان که خیلی بد بود، ایشان گفت من یادم رفت که شما گفتید این فیلم فیلمبردایش تمام شده است و تصورم این بود که در عراق در حال فیلمبرداری هستید! گفتم طبیعی است که در میان درگیری‌ها فراموش کرده باشید. باید مشاور بیشتری داشتید تا به شما یادآوری می‌کردند. حالا جبران کنید.»

سرانجام به گفته این تهیه‌کننده هیات انتخاب این فیلم را می‌بینند اما رای‌گیری نمی‌کنند و دبیر جشنواره از آن‌ها می‌خواهد برای دست نخوردن به تعداد 22 فیلم، اگر روی این فیلم نظر دارند باید آن را جایگزین یکی از فیلم‌های انتخاب شده کنند: «این شبیه یک شوخی است! چون سال‌های قبل 23 و 26 فیلم در بخش مسابقه را بخاطر داریم. مگر جشنواره فیلم فجر برگزاری می‌کنیم که ناهار ساعت 2 بدهیم یا 2 و نیم یا جشنواره فیلم فجر برگزار می‌کنیم تا خط بدهیم به سینمای ایران و کارنامه سالانه سینمای ایران را بررسی کنیم؟ بالاخره آن چیزی که می‌ماند فیلم‌هاست. یعنی وقتی به گذشته برمی‌گردیم می‌گویند این فیلم‌ها بوده است. بسیاری از هیات انتخاب صراحتا صحبت کردند و تاسف خوردند که این فیلم نیامده و اگر به رای می‌گذاشتند قطعا رای می‌آورد!من امروز به قطعیت رسیدم که قرار نبوده این فیلم وارد شود.»

با مراجعه این تهیه‌کننده به حجت‌الله ایوبی قرار می‌شود این فیلم یک نمایش در جشنواره داشته باشد که 20 روز پیش از جشنواره این موضوع نیز منتفی می‌شود. اما با وساطت رضا میرکریمی درخواستی برای یک نمایش این فیلم در برج میلاد و برای اهلی رسانه می‌شود که حیدری در پاسخ به میرکریمی می‌گوید من این فیلم را هرگز اکران نمی کنم!

مگر ما شورای مصلحت‌سنجی بودیم!؟

در بخش دیگری از برنامه سینمایی «هفت» مهدی فخیم‌زاده و ابوالحسن داوودی، از داوران جشنواره فیلم فجر همراه با مسعود فراستی و افخمی درباره داوری‌ها در این دوره از جشنواره و مصلحت سنجی در این‌باره بحث کردند.

مهدی فخیم‌زاده که مصلحت‌سنجی در داوری فیلم‌ها را به شدت رد ‌کرد، در این‌باره گفت: «اگر بحث مصلحت‌سنجی بود اصلا وارد نمی‌شدم. مگر ما شورای تعیین مصلحت‌سنجی هستیم؟ چه مصلحتی؟ یک سری را مشخص کردند و گفتند داوری کنید. چه کسی اصلا می‌تواند داوران را مجبور به مصلحت‌سنجی کند؟»

به گفته او، بعد از دیدن هر فیلم حدود 1 ساعت و نیم بحث صورت می‌گرفته و کسی تحت نفوذ کس دیگری نبوده است: «اصلا قبول ندارم که من باید به عنوان متخصص‌تر از بقیه بر آن‌ها چیزی را تحمیل می‌کردم. هر نفر در حوزه خود فرد استخوان خورد کرده و متخصصی بود.»

البته در ادامه تلاش مسعود فراستی و بهروز افخمی برای اشاره این دو داور جشنواره، به فیلمی که از روی مصلحت جایزه گرفته است بی‌نتیجه ماند و فخیم‌زاده در این‌باره گفت: «من درباره آن جایزه ای که با مصلحت داده شد مخالف بودم و رای مخالف هم دادم. ممکن است یک نفر به مصلحت رای داده باشد اما این طور نیست که جمع هیات داوران رای ای به مصلحت داده باشد. من سه دستورالعمل برای رای‌هایم داشتم: یک مصلحت در کار من نباشد، دو کسی به من چیزی تحمیل نکند و سوم اینکه من درگیر اسم و رسم و سابقه فیلمساز نباشم.»

به گفته او تنها یک جایزه با 4 رای انتخاب شد و باقی با بیش از 5 رای انتخاب شدند، او همچنین صحبت‌هایش را با اشاره به فیلم «بادیگارد» ادامه داد: «راجع به فیلم «بادیگارد» یکی از آقایان گفتند سر ابراهیم را بریدند. ما نفهمیدیم چطور وقتی ابراهیم حاتمی کیا فیلم «به رنگ ارغوان» و «گزارش یک جشن» را ساخت و چندین سال توقیف بود نگفتند سر ابراهیم را بریدند، حالا یادشان افتاده؟! تازه حاتمی کیا که خود می‌گوید من کلی مرغ و سیمرغ دارم حالا یک جشنواره به این فیلم جایزه نداده، طوری نشده است... تازه مجری طرح اعتراض دارد که چرا دبیر جشنواره هیات داوران را هدایت نکرده است!» بر اساس گفته‌های او این فیلم در بخش فیلم‌نامه حتی یک رای هم نیاورد و تنها پرستویی به عنوان بازیگر توجه داوران را جلب کرده بود.

همچنین ابوالحسن داودی نیز مصلحت‌سنجی در داوری جشنواره فجر را رد کرد و گفت: «مصلحت به معنای تحمیل و فشار به هیات داوران نیست و به هیچ وجه چیزی از بیرون به هیات داوران تحمیل نشده است.»

او همچنین حاتمی کیا را در سینمای ایران صاحب سبک دانست و در این‌باره گفت: «من شخصا سینمای او را دوست دارم. اما من وقتی در تیم داوری قرار می‌گیرم اسامی کارگردان فیلم را نمی‌بینیم، خود فیلم را می‌بینم و می‌بینم از کارگردانی فیلم قبلی آن کمتر است. فیلم سیاسی باید بالاتر از سیاست بیاستد و فرای آن به قضیه نگاه کند. اما اگر فیلم در کنار یا پشت سیاست قرار بگیرد، دیگر هرکاری کند نمی‌تواند خود را از یک فیلم پروپاگاندا بالاتر بیاورد. من حداقل مشکل شخصی‌ام با «بادیگارد» این بود که احساس کردم این فیلم آن زاویه نگاهی که باید فراتر از موضوع خود باشد را حداقل از فیلمنامه نتوانسته بدست بیاورد. مشکل من از فیلمنامه شروع می‌شود.»

در ادامه، بخش میزخبر برنامه «هفت» با حضور دو مجری جوان روی آنتن رفت و به نظر می‌رسد بالاخره حاشیه‌ها در این‌باره کارساز شده. البته افخمی پیش از معرفی مجریان جوان این بخش گفت: «میز خبر اصلا بخش جدی برنامه نیست و در مورد خبرهای سینمایی هم باید بدانید فقط برای سرگرمی است و انتظار نداشته باشید درباره صحت خبر کنکاش کنیم. البته اگر اشتباه کنیم آن را تصحیح می‌کنیم. ام این بخش فقط برای سرگرمی است.»

در پایان نیز کامیار محسنیان نظر خود درباره دو فیلم «اژدها وارد می‌شود» و «لانتوری» را بیان کرد.